Η παρούσα εργαλειοθήκη αποσκοπεί στην παροχή καθοδήγησης σχετικά με το σχεδιασμό ενός στοχευμένου σχεδίου διαχείρισης υγρότοπων. Δεν ισχύει για όλους τους διαφορετικούς τύπους υγρότοπων, αλλά για υγροτόπους σε φυσικές λίμνες ή/και φραγμολίμνες.  Αφορά ιδιαίτερα τις εύκρατες λίμνες γλυκού νερού με μικρότερες ή μεγαλύτερες εποχικές διακυμάνσεις της στάθμης του νερού, είτε φυσικές είτε υπό μερική ή πλήρη υδρολογική διαχείριση. Η εργαλειοθήκη αντλεί αποκλειστικά παραδείγματα από το έργο μας στη Μικρή Πρέσπα, Δυτική Μακεδονία, Ελλάδα, ως μέρος του προγράμματος LIFE+ Prespa Waterbirds. 

Επιπλέον, η εν λόγω εργαλειοθήκη δεν προορίζεται να αποτελέσει ένα πρόσθετο εγχειρίδιο για τον σχεδιασμό της διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών, υγρότοπων, τοποθεσιών Ramsar ή γενικά προστατευόμενων περιοχών, μεταξύ των δεκάδων που υπάρχουν μέχρι σήμερα.  Ο ενδιαφερόμενος αναγνώστης μπορεί εύκολα να έχει πρόσβαση σε πολλά από αυτά μέσω μιας σύντομης αναζήτησης στη σχετική βιβλιογραφία.  Δεν προτίθεται να λάβει υπόψη τη μεγάλη ποικιλία όλων των μεθόδων και προσεγγίσεων διαχείρισης, αλλά μάλλον βασίζεται σε αυτές που χρησιμοποιούνται για τη διαχείριση της Μικρής Πρέσπας. Ωστόσο προσπαθήσαμε συστηματικά να παρουσιάσουμε το σκεπτικό πίσω από κάθε μία από τις επιλογές διαχείρισης και τις αποφάσεις μας με τρόπο που θα είναι άμεσα χρήσιμος για τους διαχειριστές και τους σχεδιαστές, οι οποίοι θα μπορέσουν  να προσαρμόσουν τις συμβουλές, τη λογική και τις συστάσεις του στους υγροτόπους όπου εργάζονται.    

Το έγγραφο παρουσιάζει τη διαδικασία η οποία έχει διαρθρωθεί σε 5 διαδοχικά στάδια/βήματα, που οδηγούν από μια αρχική βάση ή έρευνα και αξιολόγηση στον προγραμματισμό, την εφαρμογή, την αξιολόγηση και, εάν είναι απαραίτητο, στην τροποποίηση του επόμενου κύκλου. Σε κάθε βήμα ο αναγνώστης θα βρει ένα σύντομο εισαγωγικό κείμενο που συνοψίζει περιληπτικά την ουσία της σχετικής ενότητας. Κάθε ενότητα αποτελείται από 2-5 ξεχωριστές υπο-ενότητες, καθεμία από τις οποίες αποτελείται και εμπλουτίζεται από άλλο συμπληρωματικό υλικό, όπως παρουσιάσεις διαφανειών, βίντεο, ερευνητικές μελέτες, επιστημονικές εκθέσεις και υποδείξεις για περαιτέρω ανάγνωση. 

0. Βήμα / Σημείο Εκκίνησης  

Στο σημείο εκκίνησης, στοχεύουμε να συλλέξουμε και να μελετήσουμε όλη τη ζωτική βιβλιογραφία και τεκμηρίωση σχετικά με τον υγρότοπο – στόχο μας. Θα συλλέξουμε επίσης όλα τα διαθέσιμα βασικά δεδομένα παρακολούθησης που σχετίζονται με αυτόν. Συνθέτοντας τις διαθέσιμες γνώσεις, προσπαθούμε να αποκτήσουμε μια εικόνα για τη λειτουργία του συστήματός μας, τις ιδιαιτερότητές του και τις αξίες του. Ταυτόχρονα, προσπαθούμε να προσδιορίσουμε τις κύριες πιέσεις και τις απειλές για τις αξίες του συστήματος. Μετά από αυτό, διατυπώνουμε όσο το δυνατόν σαφέστερα τους στόχους της σειράς παρεμβάσεων που θα χρησιμοποιηθούν καθώς και τους σκοπούς και τους στόχους της διαχείρισης. 

Στην περίπτωση της Μικρής Πρέσπας, το βασικό ζήτημα που επιδιώξαμε να αντιμετωπίσουμε μέσω της ενεργής διαχείρισης ήταν η διατήρηση ενός ιδεώδους μωσαϊκού, το οποίο απαρτίζεται από:  α.  περιοχές αδιατάρακτων καλαμιώνων που εξυπηρετούν πλήρως τις ανάγκες φωλιάσματος όλων των σπάνιων υδρόβιων πτηνών· και β. περιοχές αβαθών ανοιχτών υδάτων, απαλλαγμένων από μακρόφυτα / καλάμια για μεγάλο μέρος του ετήσιου κύκλου, που θα χρησιμοποιηθούν ως χώροι διατροφής για υδρόβια πτηνά και ως τόποι ωοτοκίας για  ψάρια.   Μέσα από τις παραπάνω προσεγγίσεις αρχίζουμε να διαμορφώνουμε ένα περίγραμμα των τρόπων διαχείρισης που απαιτούνται.